Kiểm tra tiếp địa đúng cách giúp hệ thống chống sét hoạt động hiệu quả

Trong bối cảnh thời tiết ngày càng diễn biến khó lường và tần suất sét đánh gia tăng, hệ thống chống sét trở thành một phần không thể thiếu trong các công trình dân dụng và công nghiệp. Tuy nhiên, một hệ thống chống sét sẽ không thể phát huy hiệu quả nếu không đi kèm với việc kiểm tra tiếp địa định kỳ và đúng quy trình. Kiểm tra tiếp địa không chỉ đảm bảo an toàn cho con người và thiết bị, mà còn là tiêu chí đánh giá chất lượng thi công và bảo trì hệ thống điện.

Trong bài viết này, Công ty TNHH XUẤT NHẬP KHẨU GOLDEN STAR Việt Nam sẽ cùng bạn tìm hiểu vì sao việc kiểm tra tiếp địa lại quan trọng, những phương pháp phổ biến được sử dụng hiện nay và quy trình kiểm tra hiệu quả, từ đó giúp hệ thống chống sét hoạt động ổn định, bền vững theo thời gian.

Tiếp địa là gì và vai trò của hệ thống tiếp địa trong chống sét?

Hệ thống tiếp địa là một tổ hợp các thiết bị và dây dẫn có nhiệm vụ đưa dòng điện dư thừa (bao gồm cả dòng sét) từ hệ thống điện hoặc thiết bị xuống đất một cách an toàn. Nhờ vậy, khi xảy ra hiện tượng sét đánh, dòng sét sẽ được phân tán và trung hòa xuống lòng đất, tránh gây hư hỏng thiết bị và nguy hiểm cho con người.

Tiếp địa được ví như “lá chắn âm thầm” của hệ thống chống sét. Nếu hệ thống này không đảm bảo chất lượng hoặc không được kiểm tra thường xuyên, toàn bộ hệ thống chống sét dù hiện đại đến đâu cũng có thể trở nên vô dụng. Chính vì vậy, kiểm tra tiếp địa là bước cần thiết để duy trì khả năng dẫn điện và phát hiện sớm những sự cố tiềm ẩn như ăn mòn điện cực, đứt cáp tiếp địa hoặc sự thay đổi của điện trở đất.

Vì sao cần kiểm tra tiếp địa định kỳ?

Việc kiểm tra tiếp địa không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật mà còn là yêu cầu bắt buộc trong các tiêu chuẩn an toàn điện quốc gia và quốc tế như TCVN 9385:2012 hay IEC 62305. Dưới đây là những lý do bạn không nên bỏ qua bước kiểm tra định kỳ:

• Phát hiện sớm các hư hỏng: Điện cực tiếp địa sau thời gian dài sử dụng có thể bị ăn mòn, oxy hóa hoặc thậm chí bị đứt ngầm dưới đất. Kiểm tra giúp phát hiện và xử lý kịp thời.
• Đảm bảo điện trở đất đạt chuẩn: Mỗi hệ thống tiếp địa đều yêu cầu giá trị điện trở đất dưới một ngưỡng nhất định (thường là < 10 Ohm). Kiểm tra giúp xác định hệ thống có đáp ứng hay không.
• Bảo vệ người và thiết bị: Khi xảy ra sự cố rò điện hoặc sét đánh, hệ thống tiếp địa phải hoạt động hiệu quả để tránh điện áp lan truyền gây giật người hoặc cháy nổ thiết bị.
• Tuân thủ quy định pháp lý: Nhiều ngành nghề như xăng dầu, hóa chất, viễn thông,… bắt buộc phải có hồ sơ kiểm tra tiếp địa định kỳ, phục vụ công tác thanh tra và bảo hiểm.
• Gia tăng tuổi thọ hệ thống: Một hệ thống được giám sát thường xuyên sẽ giúp giảm thiểu chi phí sửa chữa và thay thế linh kiện về lâu dài.

Thời gian và tần suất kiểm tra tiếp địa bao lâu là phù hợp?

Theo khuyến nghị của các chuyên gia từ Công ty TNHH XUẤT NHẬP KHẨU GOLDEN STAR Việt Nam, tần suất kiểm tra tiếp địa nên được thực hiện:

• Ít nhất 1 lần/năm đối với công trình dân dụng, văn phòng, nhà ở

• 2 lần/năm đối với nhà máy, xưởng sản xuất, trạm biến áp

• Kiểm tra ngay sau khi hệ thống tiếp địa vừa được lắp đặt

• Kiểm tra ngay sau khi có sét đánh vào khu vực công trình

• Kiểm tra khi thực hiện nâng cấp, mở rộng hoặc cải tạo hệ thống điện

Lưu ý rằng, ngoài kiểm tra định kỳ, những sự thay đổi về địa hình, thời tiết khắc nghiệt như mưa kéo dài, đất sạt lở hoặc thi công công trình gần hệ thống tiếp địa cũng là lý do cần tiến hành kiểm tra đột xuất.

Các phương pháp kiểm tra tiếp địa phổ biến

Hiện nay có nhiều phương pháp được ứng dụng để kiểm tra tiếp địa. Tùy vào điều kiện thực tế, ngân sách và mục đích sử dụng, bạn có thể lựa chọn phương pháp phù hợp:

Phương pháp 3 cực (Fall-of-Potential)

Đây là phương pháp kiểm tra truyền thống và phổ biến nhất. Ba điện cực được sử dụng bao gồm: điện cực nối đất chính (E), điện cực dòng (C) và điện cực áp (P). Phương pháp này cho kết quả chính xác cao và được sử dụng rộng rãi cho kiểm tra điện trở đất tại các công trình lớn.

Phương pháp 4 cực (Wenner)

Thường được dùng trong khảo sát điện trở suất của đất để thiết kế hệ thống tiếp địa mới. Bốn điện cực được cắm thẳng hàng với khoảng cách đều nhau và cung cấp thông tin chi tiết hơn về đặc tính đất.

Phương pháp vòng lặp (Clamp-on)

Dùng kẹp đo vòng quanh dây tiếp địa để đo điện trở mà không cần ngắt hệ thống, rất tiện lợi cho các công trình đang hoạt động. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi hệ thống phải có nhiều hơn một tiếp địa.

Phương pháp đo điện áp tiếp xúc và điện áp bước

Được sử dụng để đánh giá mức độ nguy hiểm cho con người khi có sự cố xảy ra. Phương pháp này quan trọng trong các trạm biến áp, nhà máy điện,…

Mỗi phương pháp đều có ưu điểm và giới hạn riêng. Việc lựa chọn phương pháp cần dựa vào đặc điểm công trình, yêu cầu kỹ thuật và điều kiện hiện trường.

Quy trình kiểm tra tiếp địa chuẩn kỹ thuật

Để đảm bảo kết quả đo chính xác và phản ánh đúng tình trạng thực tế của hệ thống tiếp địa, quá trình kiểm tra cần tuân thủ theo quy trình kỹ thuật rõ ràng. Dưới đây là các bước kiểm tra tiếp địa được khuyến nghị bởi đội ngũ kỹ thuật của Công ty TNHH XUẤT NHẬP KHẨU GOLDEN STAR Việt Nam:

Bước 1: Chuẩn bị thiết bị và khảo sát thực tế

Trước khi tiến hành kiểm tra, cần xác định rõ vị trí hệ thống tiếp địa, loại hình tiếp địa đang sử dụng (cọc đơn, lưới tiếp địa, vòng tiếp địa,…), điều kiện địa hình xung quanh. Đồng thời, chuẩn bị đầy đủ thiết bị đo lường chuyên dụng như máy đo điện trở đất (earth tester), dây đo, điện cực phụ, búa đóng điện cực,…

Việc kiểm tra tiếp địa thường yêu cầu thực hiện ngoài trời, trên bề mặt đất mềm hoặc nền cát, nên công tác khảo sát và chuẩn bị cần kỹ lưỡng để tránh mất thời gian trong quá trình triển khai.

Bước 2: Cắm điện cực phụ theo sơ đồ đo

Tùy theo phương pháp đo (3 cực hoặc 4 cực), kỹ thuật viên cần cắm các điện cực phụ (điện cực dòng và điện cực áp) theo khoảng cách quy định từ điện cực tiếp địa chính. Thông thường, khoảng cách giữa các điện cực phải đảm bảo nằm ngoài vùng ảnh hưởng điện trở đất, nhằm tránh sai số khi đo.

Ví dụ, với phương pháp 3 cực, khoảng cách giữa điện cực dòng và điện cực tiếp địa chính thường gấp 3 – 5 lần chiều sâu cắm cọc tiếp địa. Các khoảng cách này sẽ được ghi chú trong sổ đo để phục vụ đối chiếu và hiệu chỉnh.

Bước 3: Tiến hành đo và ghi nhận kết quả

Kết nối máy đo điện trở đất với các điện cực theo đúng sơ đồ. Bật máy và bắt đầu thực hiện phép đo. Máy sẽ truyền tín hiệu dòng điện và đo điện áp giữa các điện cực, từ đó tính toán ra giá trị điện trở của hệ thống tiếp địa.

Kỹ thuật viên cần thực hiện ít nhất 3 phép đo ở các thời điểm khác nhau trong ngày hoặc điều kiện đất ẩm khác nhau để đảm bảo tính khách quan. Các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, điều kiện đất đều ảnh hưởng đến giá trị điện trở đo được.

Bước 4: Phân tích kết quả đo

So sánh giá trị điện trở thu được với ngưỡng tiêu chuẩn quy định. Theo tiêu chuẩn TCVN 9385:2012, điện trở tiếp địa không được vượt quá:

• 10 Ohm đối với công trình dân dụng

• 5 Ohm đối với trạm biến áp và hệ thống điện trung thế

• 1 Ohm hoặc thấp hơn đối với công trình có nguy cơ cao (trạm BTS, bệnh viện, kho xăng dầu,…)

Nếu kết quả vượt ngưỡng, cần xác định nguyên nhân và đề xuất các phương án cải thiện.

Bước 5: Lập biên bản và báo cáo kết quả

Tất cả các bước kiểm tra, thiết bị sử dụng, điều kiện thời tiết và giá trị đo được phải được ghi chép đầy đủ vào hồ sơ kỹ thuật. Kết quả được lập thành báo cáo chi tiết và có chữ ký của kỹ thuật viên phụ trách, người quản lý công trình và đại diện đơn vị kiểm tra. Báo cáo này sẽ được lưu giữ làm cơ sở pháp lý cho việc nghiệm thu, thanh tra và bảo hiểm.

Xem thêm thông tin chi tiết về hóa chất giảm điện trở giúp cải thiện hiệu quả truyền dẫn điện từ hệ thống tiếp địa xuống đất, đặc biệt trong môi trường đất khô cằn hoặc có điện trở suất cao vượt mức tiêu chuẩn kỹ thuật.

Những nguyên nhân khiến điện trở tiếp địa cao và cách khắc phục

Trong quá trình kiểm tra tiếp địa, không ít công trình gặp tình trạng điện trở vượt chuẩn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, bao gồm:

• Đất quá khô hoặc có tính kháng cao: Những vùng đất đá, đất pha sỏi hoặc vùng cao thường có điện trở suất lớn, gây khó khăn cho việc tiếp địa.
• Điện cực tiếp địa bị ăn mòn hoặc gãy: Sau thời gian dài chôn trong lòng đất, các cọc tiếp địa bằng thép mạ đồng hoặc đồng nguyên chất có thể bị oxy hóa hoặc gãy ngầm.
• Cáp tiếp địa bị đứt hoặc kết nối lỏng: Hệ thống liên kết không chắc chắn cũng khiến dòng điện không truyền hiệu quả xuống đất.
• Lỗi thi công ban đầu: Sử dụng vật tư kém chất lượng, không xử lý đất kỹ trước khi lắp đặt hoặc tiết kiệm chi phí bằng cách chôn ít điện cực đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng tiếp địa.

Giải pháp khắc phục bao gồm:

• Bổ sung hóa chất giảm điện trở đất như bentonite, muối đặc biệt hoặc dung dịch giảm trở

• Đào lại và nối thêm cọc tiếp địa phụ để tăng diện tích tiếp xúc

• Thay mới điện cực bị hỏng bằng vật liệu bền hơn như thép mạ đồng, đồng nguyên chất

• Kiểm tra và siết chặt tất cả các điểm nối tiếp địa

Xem thêm các dòng kim thu sét hiện đại ứng dụng công nghệ tiên tiến, giúp bảo vệ hiệu quả cho nhà xưởng, tòa nhà cao tầng và khu công nghiệp trước các hiện tượng phóng điện sét nguy hiểm ngày càng gia tăng.

Lợi ích khi sử dụng dịch vụ kiểm tra tiếp địa từ Công ty TNHH XUẤT NHẬP KHẨU GOLDEN STAR Việt Nam

Là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp giải pháp thi công chống sét và kiểm tra hệ thống tiếp địa chuyên nghiệp, Công ty TNHH XUẤT NHẬP KHẨU GOLDEN STAR Việt Nam mang đến cho khách hàng nhiều lợi ích rõ rệt:

• Đội ngũ kỹ sư chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm thực tế tại các công trình quy mô lớn như trạm biến áp, nhà máy, kho chứa nhiên liệu
• Trang bị máy đo điện trở đất hiện đại, có khả năng đo đa phương pháp với độ chính xác cao
• Cam kết cung cấp báo cáo kỹ thuật đầy đủ, minh bạch và chuẩn theo yêu cầu pháp lý
• Dịch vụ trọn gói: tư vấn thiết kế – kiểm tra định kỳ – nâng cấp hệ thống tiếp địa
• Hỗ trợ kỹ thuật tận nơi trên toàn quốc, kể cả các khu vực xa trung tâm

Kết luận

Kiểm tra tiếp địa không đơn thuần là một quy trình kỹ thuật, mà còn là nền tảng cho sự an toàn và bền vững của toàn bộ hệ thống điện và chống sét. Việc thực hiện kiểm tra đúng cách, đúng thời điểm và có báo cáo minh bạch sẽ giúp các công trình tránh được rủi ro tiềm ẩn, đồng thời tiết kiệm chi phí bảo trì và sửa chữa về lâu dài.

Nếu bạn đang cần kiểm tra tiếp địa cho công trình dân dụng, nhà xưởng, trạm biến áp hoặc hệ thống chống sét chuyên dụng, hãy liên hệ với Công ty TNHH XUẤT NHẬP KHẨU GOLDEN STAR Việt Nam để được hỗ trợ nhanh chóng, chính xác và hiệu quả.

Xem thêm giải pháp sử dụng cọc tiếp địa mạ đồng để nâng cao hiệu quả chống sét và đảm bảo an toàn hệ thống điện cho các công trình dân dụng, công nghiệp trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và địa chất phức tạp.

CÔNG TY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU GOLDEN STAR VIỆT NAM

Địa chỉ: Lô 70, khu dịch vụ 2 Xa La, Phúc La, Hà Đông, Hà Nội

Văn phòng giao dịch: Số 133, Khu dịch vụ 4 Xa La, Phúc La, Hà Đông, Hà Nội

Điện thoại: 0975.008.163

Email: congtygoldenstarvietnam@gmail.com 

Website: https://ambvietnam.vn/ 

Fanpage: https://www.facebook.com/profile.php?id=100062996541079ref=embed_page